Hiện nay, tại một số thị trường tiềm năng như: Algeria, Thổ Nhĩ Kỳ,… nông sản của Việt Nam đang rất được ưa chuộng. Đây là cơ hội để doanh nghiệp nông sản Việt Nam mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt là trong bối cảnh Đại dịch Covid-19. Có thể thấy xuất khẩu nông sản đang có những điểm sáng, mặc dù dịch COVID-19 ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế. Trong đó, thị trường tại Thổ Nhĩ Kỳ đang nổi lên và được kỳ vọng sẽ là một thị trường tiềm năng của Việt Nam. Thời gian tới, nếu muốn bước chân vào thị trường Thổ Nhĩ Kỳ, các doanh nghiệp nông sản Việt Nam nên tìm kiếm đối tác qua các kênh như tham gia chương trình xúc tiến thương mại hay dự hội chợ.
Xuất khẩu nông sản vào thị trường Thổ Nhĩ Kỳ tăng
Theo số liệu từ Viện Thống kê Thổ Nhĩ Kỳ (TUIK), nửa đầu năm 2021, tổng lượng nhập khẩu hạt điều đã bóc vỏ vào Thổ Nhĩ Kỳ là 4.915 tấn, tăng 35,4% so với cùng kỳ năm 2020. Đạt kim ngạch lên xấp xỉ hơn 17,58 triệu USD, giảm 15% so với cùng kỳ năm trước. Đáng lưu ý, Việt Nam vẫn dẫn đầu và chiếm xấp xỉ 94% thị phần kim ngạch xuất khẩu điều vào Thổ Nhĩ Kỳ trong 6 tháng đầu năm nay. Với 4.607,82 tấn, đạt 16,47 triệu USD, tăng tới 52,8% về sản lượng.
Nguyên nhân do dịch COVID-19 tiếp tục diễn biến phức tạp. Thổ Nhĩ Kỳ liên tục có các biện pháp giãn cách xã hội. Cùng với việc người dân dần thay đổi thói quen ở nhà nhiều hơn. Khiến nhu cầu tiêu thụ các sản phẩm hạt như hạt điều tăng mạnh. Hơn nữa, giá điều xuất khẩu của Việt Nam gần đây có xu hướng giảm so với đầu năm nay. Đã phần nào giúp đẩy mạnh lượng điều xuất khẩu vào Thổ Nhĩ Kỳ. Cũng như chiếm lĩnh gần như phần lớn thị phần nhập khẩu của quốc gia này. Mặc dù chi phí vận vận chuyển đường biển đang ngày càng cao.
Một số sản phẩm được ưa chuộng tại Thổ Nhĩ Kỳ
Hạt tiêu
Ngoài ra, một sản phẩm thế mạnh khác của Việt Nam tại thị trường Thổ Nhĩ Kỳ là hạt tiêu cũng ghi nhận mức tăng trưởng đáng kể. Nửa đầu năm 2021, Thổ Nhĩ Kỳ nhập khẩu 3.764,1 tấn hạt tiêu đen. Có trị giá hơn 7,21 triệu USD, tăng 9,4% về lượng và 13,6% về giá trị. Theo đó, Việt Nam tiếp tục giữ vị trí quốc gia có lượng xuất khẩu lớn nhất về mặt hàng này vào Thổ Nhĩ Kỳ. Với 2.236,3 tấn, đạt kim ngạch hơn 4,32 triệu USD, tăng mạnh cả về lượng lẫn giá trị. Chiếm gần 60% thị phần giá trị xuất khẩu vào Thổ Nhĩ Kỳ trong 6 tháng 2021.
Trong khi đó, đối thủ của Việt Nam là Brazil trong 6 tháng đầu năm đã xuất khẩu vào Thổ Nhĩ Kỳ tổng cộng 1.077 tấn hạt tiêu. Với kim ngạch 2,46 triệu USD, giảm 17,2% về lượng và 1,2% về giá trị. Xu hướng tăng nhập khẩu tiêu vào thị trường này tiếp tục được giữ vững trong giai đoạn này. Tuy có sự chuyển dịch nhẹ về thị trường nhập khẩu.
Cao su thiên nhiên
Đặc biệt, một mặt hàng đang được hưởng nhiều lợi thế của Việt Nam tại thị trường này là cao su thiên nhiên. Việt Nam hiện xếp vị trí thứ 4 về kim ngạch xuất khẩu sản phẩm cao su tự nhiên. Khi chiếm 11,7% thị phần xuất khẩu vào Thổ Nhĩ Kỳ. Điều này cho thấy, các nhà nhập khẩu cao su của Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã dần chú trọng hơn đến sản phẩm này của Việt Nam. Thay vì tập trung nhiều vào nhập khẩu cao su của Indonesia hay Thái Lan. Nguyên nhân chính là do giá cả và chất lượng sản phẩm của cao su Việt Nam. Do đó, cao su đang dần có ưu thế cạnh tranh với các đối thủ khác.
Một số sản phẩm khác
Một số mặt hàng của Việt Nam đang có thế mạnh hoặc cơ hội thâm nhập vào thị trường này. Chẳng hạn như: cà phê, gạo, chè, thuỷ sản,… Theo Thương vụ Việt Nam tại Thổ Nhĩ Kỳ, đến thời điểm này nhiều doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam chỉ tập trung vào cạnh tranh về giá nhằm giành đơn hàng, dẫn đến tình trạng bị các doanh nghiệp nhập khẩu lợi dụng những biến động về giá thế giới để chèn ép, bắt bí và trục lợi.
Khuyến khích doanh nghiệp mở rộng thị trường
Đối với mặt hàng hạt tiêu, một phần hạt tiêu Việt Nam xuất khẩu vào Thổ Nhĩ Kỳ sẽ theo con đường tạm nhập tái xuất qua một số quốc gia khác như châu Âu và một số quốc gia láng giềng khác. Nhằm phục vụ mục đích chế biến và tiêu dùng tại các quốc gia này. Vì vậy, Thương vụ Việt Nam tại Thổ Nhĩ Kỳ khuyến cáo, Việt Nam cần tiếp tục tăng cường khuyến khích các doanh nghiệp trong nước tham gia các chương trình xúc tiến thương mại tại địa bàn. Tham quan và triển lãm tại các hội chợ lớn về ngành thực phẩm tại Thổ Nhĩ Kỳ. Ví dụ như: Hội chợ WorldFood Istanbul, Sirha Istanbul. Để trao đổi và tìm kiếm cơ hội hợp tác với các doanh nghiệp phân phối của Thổ Nhĩ Kỳ.
Cùng với đó, doanh nghiệp phải chủ động tiếp xúc và quảng bá sản phẩm điều Việt Nam đến các doanh nghiệp chế biến, đóng gói và phân phối mặt hàng hạt điều tại Thổ Nhĩ Kỳ như Tadim Gida, Peyman Gida… Ngoài ra, Việt Nam cần sớm quảng bá sản phẩm có chỉ dẫn địa lý đối với mặt hàng điều, cụ thể là điều Bình Phước. Từ đó, tạo sự khác biệt, nổi trội về chất lượng so với các sản phẩm khác. Cũng như có cơ hội đưa vào hệ thống phân phối lớn của thị trường còn nhiều tiềm năng này.
Xác định mặt hàng xuất khẩu trọng tâm
Đại diện Thương vụ Việt Nam tại đây cho hay, Thổ Nhĩ Kỳ là thị trường tiêu thụ chè lớn, nhưng chủ yếu là chè đen. Trong khi đó, Việt Nam đa dạng hóa về các loại chè xanh hơn là chè đen. Vì vậy, sản lượng chè Việt Nam xuất khẩu vào Thổ Nhĩ Kỳ chưa cao. Mặt khác, doanh nghiệp chè Việt Nam cũng chưa chú trọng xuất khẩu vào thị trường này. Nếu muốn gia tăng kim ngạch thì thời gian tới các doanh nghiệp cần xác định mặt hàng trọng tâm là chè đen để khai thác.
Về mặt hàng gạo, trong 6 tháng đầu năm 2021, Thổ Nhĩ Kỳ cũng tăng nhập khẩu gạo Việt Nam. Với 1.798 tấn gạo có giá trị hơn 1,29 triệu USD, đây là con số còn khá thấp. Hiện trên thị trường Thổ Nhĩ Kỳ chủ yếu phân phối hai loại gạo đặc sản của Thái Lan và Ấn Độ là Jasmine và Basmati. Nguyên nhân một phần là do công tác xúc tiến thương mại cũng chưa được chú trọng. Trong khi Thái Lan đã từng mời tất cả các doanh nghiệp đến thăm các nhà sản xuất của họ.